علل و علایم: بزرگی خوش‌خیم پروستات از بیماری‌های شایع
دستگاه تناسلی در آقایان با سنین بالاست. اندازه این غده به‌طور طبیعی در 2
دوره از زندگی بزرگ می‌شود. اولین بار در دوران بلوغ این اتفاق می‌افتد و
طی آن پروستات 2 برابر می‌شود. دوره بعدی از حدود 25 سالگی آغاز می‌شود و
تا پایان عمر ادامه دارد. درواقع، طی این دوره است که می‌گوییم پروستات
به‌صورت خوش‌خیم بزرگ می‌شود. این افزایش اندازه تا قبل از 40 سالگی معمولا
علامتی ایجاد نمی‌کند اما تقریبا نیمی از افراد 51 تا 60 ساله و 90 درصد
از مردان بالای 80 سال دچار علائم می‌شوند. علاوه بر سن، عواملی مانند
سابقه فامیلی، چاقی، بیماری قلبی، دیابت و نداشتن فعالیت بدنی نیز بر ایجاد
این بیماری نقش دارند.
بزرگی خوش‌خیم پروستات باعث فشار آمدن به مجرای ادرار و تنگ شدن آن
می‌شود، بنابراین به دنبال آن علائمی مانند تکرر ادرار، تاخیر در شروع
جریان ادرار، جریان ادرار ضعیف، زور زدن هنگام ادرار، نیاز به ادرار کردن
در زمان خواب، درد حین ادرار، قطع و وصل شدن ادرار و درد هنگام انزال بروز
پیدا می‌کند. البته در بعضی موارد تا زمانی که احتباس ادرار اتفاق نیفتد،
فرد متوجه بیماری خود نمی‌شود.
• راه تشخیص:
این بیماری را می‌توان با گرفتن شرح حال، معاینه بالینی و رادیولوژی تشخیص
داد. تست‌های آزمایشگاهی و سیستوسکوپی (مشاهده مجرا، پروستات و مثانه با
کمک لوله باریک مجهز به دوربین) نیز برای رد علل دیگر و انتخاب نوع جراحی
به کار می‌روند. اگر بزرگی خوش‌خیم پروستات تحت درمان قرار نگیرد باعث
عوارضی مانند نارسایی کلیه‌ها (به علت برگشت ادرار از مثانه به حالب‌ها)،
سنگ مثانه، عفونت ادراری و خونریزی ادراری خواهد شد. درواقع، انسداد ادراری
حاصل از بزرگی پروستات باعث می‌شود مثانه برای بیرون دادن ادرار تحت فشار
قرار بگیرد، بنابراین پس از مدتی مثانه نیز دچار اختلال می‌شود.
•
راه درمان: بزرگی خوش‌خیم پروستات در بعضی موارد به درمان نیاز ندارد و
فقط باید تحت نظر باشد. در صورت نیاز به درمان ابتدا از دارو استفاده
می‌شود اما برای بازگرداندن پروستات به اندازه اولیه خود هیچ داروی قطعی‌ای
وجود ندارد، بلکه داروها بیشتر باعث بهبود علائم و جریان ادرار می‌شوند.
از جمله این داروها می‌توان به آلفابلاکرها (شل‌کننده‌های عضلات صاف
پروستات) و مهارکننده‌های گیرنده‌های هورمون مردانه اشاره کرد که گروه دوم
20 درصد از حجم پروستات را کم می‌کنند اما با قطع دارو، پروستات دوباره
بزرگ می‌شود. اگر هم احساس ناراحتی فرد باوجود درمان دارویی ادامه پیدا کند
و عوارض ایجاد شود، نیاز به جراحی مطرح خواهد شد. در این رابطه روش‌های
مختلفی وجود دارد و انتخاب روش مناسب به شرایط بیمار وابسته است. اگر
اندازه پروستات خیلی بزرگ باشد، جراحی باز انتخاب می‌شود. برای پروستات‌های
کوچک‌تر نیز روش تراش اندوسکوپیک پروستات به کار می‌رود که از طریق مجرا و
بدون شکاف جراحی انجام می‌شود. روش‌های دیگر از جمله روش لیزری نیز تاکنون
نتوانسته‌اند جایگزین 2 روش بالا شوند.